Ewan kung bakit, gustong gusto niyang pasukin ang lumang silid ng Nanay niya sa bahay, sa loob ng lumang kwarto ay may isang malaking closet na yari sa yakal. Dito nakatago ang mga lumang gamit ng Ina. Mga damit mula pagkabata, pagdalaga hanggang sa bago ito umalis papuntang America.
Doon maraming nakita si Jake, mga duster, mga dating school uniforms nito mula high school hanggang college, at iba ibang gamit pambabae. Minsan ini-isa isa niya ito, ina-ayos. At ibinabalik. May mga seksing damit mini skirts, camisole, skirts shorts at nighties. Minsan natatawa ito, kikay din pala Nanay niya. Karamihan dito di pa niya nakitang isinoot ng Ina. Siguro, para lang siguro ito ki Papa, sabi niya.
Sa kakapanood niya ng porno, di nakaligtas ki Rico na mapanood ang classic ni Kirdy Stevens na Taboo, starring Kay Parker. Naiintindihan ni Rico ang plot ng istorya, INCEST ang paksa. Kinantot ng anak, ang separadang Nanay, matapos malibugan ang anak sa nakitang alindog ng ina.
“Holy fuck” sabi nito sa sarili. “who the hell in the right mind who would think of that” Mag-ina, kantutan? SHIT!, grabe toh..” Sabi nito sa sarili.
Nung gabing yun. Si Kay Parker ang pinagnasaaan niya at pinagparausan. Dalawang oras ang makalipas, nagbate uli siya – ang plot nang pagiging mag ina na nagkakatuntan, ang inimagine niya.
Kinabukasan araw ng sabado, pagkagising niya pa lang di pa nagmumog – tayong tayo na ang 6 inches na tarugo ni Rico. Mataba, at namumula ito, kita pati mga namumukol na ugat.
“Sick” bulong niya sa sarili. Pero, bakit pumunta siya sa loob ng lumang kwarto ng Nanay niya, binuksan ang closet, at hinanap ang mga lumang panty nito.
Sa loob ng closet – binalot niya ang kanyang tarugo ng manipis na high cut na black satin panty. Sinalsal niya ito ng walang humpay, habang ang isang kamay naman, ay hawak ang isa pang red lace panty naka ngodngod sa ilong niya. “Sick?” mga panty ng Nanay niya. Walang amoy, kundi amoy lumang baol. Pero bakit libog na libog siya? Katunayan, ng labasan siya – halos walang humpay na labas, sa di mabilang na pilandit ng katas ang umagos sa tigas na tigas na tarugo nito – sa panty ni Janette, sa loob ng closet.
Lupaypay si Rico, napaluhod sa closet. Mukhang guilty pero bakit para siyang nasa alapaap. Imagination lang pero, malaking epekto ang idinulot nito. Mas nasarapan siya siya notion ng Incest.
Posible bang mangyari ito? Tanong niya sa sarili.
Bagamat imposible para ki Rico ang posibilidad ng mother and son incest, naging paborito niyang porno ang Taboo. Ito ang kadalasan niyang pinapanood sa kwarto, sa gabing madilim, naka head set – at nagbabate.
Siguro’y sa pelikula lamang. Kasi, malaki ang respeto niya sa sarili niyang Ina, isang kahibangan ang iniisip niya. Pero minsan, ng tumawag ang Nanay niya, tinigasan siya sa lambing ng boses nito. Iba ang pakiramdam.
Nung sumund na tawag nito makalipas ang ilang araw, gabi na ito ng tumawag, tulog na ang lola niya – hinihimas niya ang sariling tarugo habang nakikipag usap sa Nanay. Napasin nga ng Nanay na medyo garalgal ang boses ni Rico.
“May sakit ka ba?” tanong nito sa kabilang linya..
“Wala ma, bakit po” kinabahan si Rico habag hawak ng kaliwa ang telepono at ang kabila naman ay humihimas.
“Eh kasi parang garalgal ka magsalita…”
“Ah eh kasi, tulog na si lola, baka magising..”
“Ok.. O yung studies ha, wag mong bayaaan.. iwasan ang masamang barkada..”
“Yes ma,” Kusa’y biglang pumilandit ang katas niya na umabut hanggang noo. “aaaah”
“Tsk antok ka na anak.. ah.. sige na babay na” tugon ng ina sa narinig na ungol ng anak.
- - -
Sa San Diego, California, tahimik na nakatira si Janette sa isang apartment, kasama ang iba pang mga pinoy sa compound. Marami-rami na din ang nag tangkang mang ligaw ki Janette, pero dedma na ito.
Para ki Janet wala ng puwang sa puso niya ang umibig na muli. Kahit di pa rin nawawala ang tukso sa paligid niya, iniwasan ito ni Janette. Masaya siya, kahit nag iisa, kahit paminsan-minsan di pa rin nawawala ang pangungulila sa pagmahahal ng isang lalake. Gayunpaman, wala ng makatutumbas sa ibinigay sa kanya ng yumao niyang asawa. Pakiwariy yun lang ang tanging pag-ibig niya. Yun lang ang nakapag bigay sa kanya ng ligaya. Wala ng hihigit pa, at walang ni isa man sa mga nakilala niya ang pwedeng maalintulad sa dati niyang asawa. Kaya, kahit paminsan-minsan nagpapaunlak siya ng date, kumain sa labas o manood ng sine. Hanggang doon lang ang kanyang boundary.
Ito ay sa kabila ng pag hikayat ng mga kaibigan niyang babae dito na kailangan niya ang kasama, at kailangan niya ng kasiping. Maganda naman siya at seksi, maraming nagkakagusto, pero talagang lagging pass si Janette. Bilib na bilib ang mga kasamahan niya sa control ni Janette sa sarili.
Masaya na siya sa nabiling “toy” sa isang isang sex shop. Isang maliit na vibrator na wala pang apat na pulgada, ngunit maligayang maligaya na siya – tuwing kinakapiling ito sa kanyang sariling kwarto. Ito lang ang kakampi niya, at pampawi ng uhaw sa sex, tuwing nasa mood siya.
Mahigpit ang pagkakatago nito ni Janette, diyahe pag nadiscover ng mga kasama niya.
Nang gabing mag usap sila ng anak niya, nanabik si Janette na makapiling ang anak. Bigla siya nakaramdam ng home sick. Nasanay na siya sa halos apat na taon pamamalagi dito ngunit parang – bumalik ang guilt feeling, ng iwan niya ang anak sa Pilipinas, para mag turo sa tate’.
Gusto niyang makasama ang anak. Kumusta na kaya siya, mag girlfriend na siguro yun.’ Bulong niya sa sarili. Sa mga pictures na pinadala sa kanya ng anak, binata at makisig na ito. Ibang iba sa Batang Rico na iniwan niya noon. Kay bilis lang panahon. Naging mabuti ba siyang ina? Lagi niyang tinatanong ang sarili, kapag nag uusap sila. Pero analysis ito, tuwing nag uusap sila, lumaking magalang at mapagmahal pa rin si Rico. Alam niyang mataas pa rin ang pag tingin ni Rico sa kanya, bilang Nanay.
Sabik siyang makauwi, at makasama ang anak. Maraming bagay ang di niya nakita sa pagbibinata ni Rico, sana’y naroon siya sa lahat ng oras.
Labing isang buwan pa ang nakalipas. Nakatanggap muli ng tawag si Janette mula kay Rico. Pero this time, bad news na.
“Ma, you need to go home now.. may sakit si Lola, nakikiusap na Makita ka…”
Nagitla si Janette, kailangan siya ng kanyang ina. Kailangan niya ng umuwi. Di na siya naka uwi ng mamatay ang Tatay, di niya maaring talikuran ang paki-usap ng Ina.
“Sige, uuwi ako anak. Don’t know when pero I’ll arrange everything tomorrow. Nasan now si Inay?” Tanong ni Janette.
“Nasa Manila kami now, dinala ko siya ditto nung isang linggo kasi kulang ng equipment ang ospital sa Lucena..”
“Ok, sige – please.. take good care na lang muna sa kanya, tell her I’ll be home soon..”
Apat na taon at tatlong buwan – straight hindi umuwi si Janette sa Pilipinas. Ngayon, excited siya na maka balik at makapiling ang pamilya. Ka-agad na inayos ang mga papeles. At ang kanyang leave of absence binigyan siya ng tatlong buwan.
- - -
Sa Makati Medical Center, matiyagang nag babantay si Rico sa Lola nito. Maraming test ang pinag daanan, hanggang sabihin ng doctor sa kanya na bagsak na ang kidney ng kanyang lola. Ang mga options of possible survival ay kidney transplant at para maextend ang buhay, kinakailangan ang dialysis. Di siya maka decide, mahal niya ang lola, kaya’t hangad niya na madugtongan pa ang buhay nito.
“Kakausapin ko po mother ko pag dating” sabi ni Rico sa Doctor.
Biernes, mag-aalas dos ng madaling araw, umalis si Rico sa tabi ng Lola, upang magkape sa canteen. Makalipas ang tatlong pung minuto na pag tambay sa canteen, bumalik ito sa kwarto.
Bubuksan pa lang niya ang pinto ng may marinig siyang nag bubulungan sa loob ng kwarto. ‘Me tao’.. sabi niya sa sarili.
Pagbukas niya ng pinto – gising ang kanyang lola at me kausap, nakaupo at nakatalikod, ngunit napalingon kapwa ito ng pumasok si Rico.
Kinabahan si Rico, isang ilaw lang mula sa lamp shade ang liwanag ng kwarto, pero kitag kita niya ang magdang babae na kausap ng kanyang lola, hindi siya maaring magkamali – ang kanyang Nanay.
Natigilan si Rico, hindi alam ang sasabihin.
Nauna ang ang Lola niya.. “Rico, Mama mo… si mama mo…”
“Ma..” sabi ni Rico.
Si Janette, napatayo sa kinauupuan, gustong lumundag, kung di nga lang madaling araw at wala sila sa hospital, gusto niyang sumigaw. Mabilis na lumapit ito sa anak. Umiiyak si Janette, Niyakap ng mahigpit si Rico.
“I miss you Rico..”
“Ma” niyakap din ng mahigpit ang ina ito.
Matapos ang ilang minuto, naupo ang mag ina sa tabi ng Lola na may sakit. Gising ito, ramdam ang kasiyahan sa pag uwi ng kanyang kaisa-isang anak.
“May sasabihin ako sainyo..” sabi ng lola “ May paki-usap sana ako, at kailangan makinig kayo.” Naipaliwanag na sa akin ng doctor ang kalagayan ko, at pinag isipan ko na itong mabuti.” Buntong hininga ng lola at nag patuloy “pagod na rin ako, at siguro hanging dito na lang ang aking itatagal.”
“Nay na naman, wag naman kayong magsalita …” naiiyak na sabad ni Janette.
“Janette, Rico.. huwag na kayong malungkot, masaya ako sa aking buhay, at malaki ang pasalamat ko sa dios dahil sa ibinigay niya sa aking mga biyaya, kasama na kayo dun. Ang taning hiling ko ay huwag na ninyo akong pag aksayahan na maopera pa.. di ko na rin kakayanin.”
Hawak ni Janette ang kamay ng Ina, mahigpit.. habang lumuluha. Pati si Rico, naiyak a din sa madamdaming mga sandali ito.
“Ang tanging hiling ko sa inyo sa oras na pumanaw ako, nais kong i-cremate ang aking katawan.. ibalik ninyo ang aking abo sa aking tahanan, kung saan ako lumaki. Sa aming hardin sa Baguio, hanapin ninyo dun ang pinsan ko, narito ang address niya. Alam niya kung anong lugar ang paborito ko sa amin, at gusto ko, makabalik muli duon at dun na mamayapa..” Hiling ng lola.
Kinuha ni Janette ang kapirasong papel. Tahimik ang lahat, linggid sa mga hikbi ng bawat isa. Hanggang sa makatulog ang Nanay ni Janette. Lumapit si Rico sa ina, pinisil ang balikat nito.
Makalipas ang isang linggo, pumanaw ang lola ni Rico, nagkaroon ng komplikasyon at nag ka-seizure sa internal organs.
Awang awa ang binatang si Rico sa ina sa labis na kalungkutan ng kanyang ina.
Si Rico na ang nag arrange ng isang simpleng lamay sa isang pribadong Funeral Chapel, madalang ang mga dumalaw na tao, dahil karamihan sa mga kakilala nila ay nasa probinsia, at – ayaw na din nilang maging komplikado pa ang pag asikaso. Kaagad isinunod ang habilin ng Lola na icremate ang katawan nito.
Sa La Trinindad, malapit sa Baguio City, nahanap nila ang matanda na pinsan ni Lola Remedios, si Aling Magda. Maikling kwentuhan, at kumustahan – at saka sila dinala sa isang lugar na tila mala paraiso, dahil sa dami ng mga nakatanim na mga nag gagandahang bulaklak. Nung kabataan ni Aling Remedios at Aling Magda, dito sila lagi ng lalaro, mula umaga hanggang gabi. Ito na ang paraiso ng mag pipinsan noon ayon ki Aling Magda, at tulad din ng mga pinsan at kaibigan, gusto niyang dito rin siya ihimlay sa kanyang pagpanaw.
Manghang-mangha ang mag ina sa nakitang paraiso.
Iniwan ni Aling Magda si Janette at si Rico.
Taimtim na nanalangin ang mag ina, kasunod nito unti-unting isinaboy sa hangin ang abo ni Lola Remedios sa lupa, na napapaligiran ng ibat-ibang mga bulaklak.
“Paalam Nay.. Salamat sa lahat….”